Nowy rok przynosi zmiany, o które radcy prawni i adwokaci walczyli od dłuższego czasu a które spowodują, że strona przegrywająca spór odczuje to dość mocno finansowo
Od 1 stycznia 2016 r. wchodzą w życie dwa rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz 1800) oraz w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804).
Wydaje się, że podniesienie stawek minimalnych opłat za czynności radców prawnych i adwokatów, biorąc pod uwagę rzeczywiste ceny usług świadczonych przez profesjonalnych pełnomocników procesowych, jest dobrym posunięciem. W rzeczywistości bowiem, kwoty płacone przez klientów za prowadzenie spraw w sądach w wielu przypadkach były wyższe niż stawki minimalne określone w poprzednim rozporządzeniu. Z tego względu powód wygrywający spór nie zawsze odzyskiwał pełną kwotę kosztów wynagrodzenia ustanowionego w sprawie pełnomocnika.
W przypadku typowych spraw o zapłatę dotychczasowe stawki minimalne (do 31 grudnia 2015 r.) w zależności wartości przedmiotu sporu przedstawiały się następująco:
Nowe rozporządzenie przewiduje wzrost stawek minimalnych dwukrotnie:
Jednak zgodnie z nowym rozporządzeniem, w sprawach rozpoznawanych w postępowaniu upominawczym, elektronicznym postępowaniu upominawczym, postępowaniu nakazowym oraz europejskim postępowaniu nakazowym (a więc typowych dla windykacji należności trybach postępowania) stawki minimalne wynoszą 75% stawek minimalnych określonych rozporządzeniem. Nie dotyczy to jednak sytuacji, gdy pozwany skutecznie wniesie sprzeciw lub zarzuty – w takim przypadku opłatę ustala się na zasadach ogólnych (w pełnej wysokości).
Nowe rozporządzenia przewidują wzrost stawek także w innych sprawach cywilnych. Przykładowo, w sprawach rozwodowych, zamiast dotychczasowej stawki minimalnej w wysokości 360 zł będzie to 720 zł a w przypadku gdy postępowanie jest połączone z orzekaniem przez sąd o winie rozkładu pożycia – 1080 zł.
Wzrost opłat minimalnych należy oceniać pozytywnie nie tylko przez pryzmat dotychczasowych, niedostosowanych do realiów rynkowych stawek ale także przez pryzmat wpływu nowych uregulowań na postawę dłużników. Świadomość, że w przypadku wystąpienia przez wierzyciela z powództwem o zapłatę przegrana będzie kosztowała znacznie więcej niż dotychczas może działać na dłużników motywująco. Nie jest także wykluczone, że mniej chętnie będą wnoszone sprzeciwy lub zarzuty od nakazów zapłaty, zwłaszcza jeżeli ich jedynym celem jest zyskanie na czasie – w takim przypadku dłużnik musi się liczyć z koniecznością zapłaty pełnej stawki minimalnej zamiast 75%.
Należy podkreślić, że do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe ale tylko do czasu zakończenia postępowania w danej instancji.
Autor: Przemysław Jamróz