Eksperci Euler Hermes przypominają, że opuszczenie Unii Europejskiej przez Zjednoczone Królestwo bez ustanowienia nowej Umowy o wolnym handlu (Free Trade Agreement – FTA) może doprowadzić do poważnych problemów strukturalnych oraz znacznych strat w eksporcie dla spółek brytyjskich. Scenariusz wyjścia wielkiej Brytanii nie ma więc podłoża ekonomicznego, a przede wszystkim polityczne.
Co my – Polacy mamy do stracenia? Przedstawiamy ocenę wymiany handlowej firm polskich z brytyjskimi.
Analiza ekonomiczna autorstwa Euler Hermes „Brexit Me If You Can [Wielka Brytanio, opuść mnie jeśli potrafisz]” opisuje trzy scenariusze oceny wpływu na spółki brytyjskie opuszczenia UE przez Zjednoczone Królestwo. Podstawowy (najbardziej realny w ocenie Euler Hermes) scenariusz sugeruje, że Zjednoczone Królestwo najprawdopodobniej pozostanie w UE, co minimalizuje zaburzenia w handlu dzięki bazie 500 milionów silnych klientów umożliwiającej dalszy wzrost eksportu, nawet do 26 mld GBP w 2019 roku.
Jednakże jeśli Zjednoczone Królestwo opuści UE, to nawet przy ustanowieniu nowej Umowy o wolnym handlu (FTA) z jednolitym rynkiem unijnym i przy zachowaniu wszystkich partnerów handlowych, wzrost brytyjskiego eksportu zmniejszy się o połowę. W najgorszym scenariuszu opuszczenia UE przez Zjednoczone Królestwo bez ustanowienia nowej FTA, gospodarka Zjednoczonego Królestwa prawdopodobnie znacznie się skurczy.
Obroty spółek brytyjskich mogą spaść średnio o -1% rocznie w porównaniu z przewidywanym średnim wskaźnikiem wzrostu +4% po 2017 roku. Jako trzy czynniki o największym znaczeniu w tym skurczeniu się gospodarki raport wskazuje bezpośrednie straty w eksporcie, spadek marży z powodu wyższych kosztów importu i finansowania oraz ograniczenie bezpośrednich inwestycji zagranicznych (Foreign Direct Investments – FDI).
Euler Hermes szacuje, że opuszczenie Unii Europejskiej przez Zjednoczone Królestwo bez ustanowienia nowej FTA może doprowadzić do strat nawet w wysokości 30 mld GBP lub 8% całkowitego eksportu towarów w Zjednoczonym Królestwie, a wypełnienie takiej luki zajęłoby co najmniej 10 lat, nawet przy uwzględnieniu równoważącego to w pewnym stopniu zwiększenia handlu z państwami Brytyjskiej Wspólnoty Narodów. W tym najczarniejszym scenariuszu, deficyt salda handlu zagranicznego, który już jest rekordowy, w ciągu dwunastu miesięcy po sformalizowaniu opuszczenia UE przez Zjednoczone Królestwo zwiększyłby się o 35 mld GBP.
- W przypadku opuszczenia UE przez Zjednoczone Królestwo załamanie się eksportu, wyższe rachunki za import i koszty finansowania oraz masowy odwrót od inwestycji mogłyby doprowadzić do gwałtownej burzy w gospodarce Zjednoczonego Królestwa – mówi Anna Boata, Ekonomista w Euler Hermes. - O ile część ryzyka można złagodzić podczas negocjacji w sprawie opuszczenia UE poprzez ustanowienie nowej Umowy o wolnym handlu, nasze prognozy dają pesymistyczny obraz dla spółek brytyjskich poza UE.
Raport Euler Hermes wskazuje, że 60% potencjalnych strat gospodarki Zjednoczonego Królestwa z tytułu zmniejszenia eksportu towarów pochodziłoby z czterech głównych rynków: Niemiec, Holandii, Francji i Irlandii. Spółki działające w sektorach w znacznym stopniu uzależnionych od rynków europejskich, takich jak branża chemiczna, maszynowa, samochodowa, tekstylna, energetyczna i rolna najbardziej odczują skutki takiego posunięcia.
Ponieważ 55% importu pochodzi z UE, przewiduje się, że opuszczenie UE przez Zjednoczone Królestwo bez ustanowienia nowej umowy FTA uderzy w marże zysku spółek brytyjskich poprzez spadek wartości funta oraz wprowadzenie nowych taryf importowych, mających na celu zwiększenie produkcji lokalnej, zarówno w UE jak też przez Zjednoczone Królestwo.
Koszty finansowania również mogłyby wzrosnąć, ponieważ banki brytyjskie straciłyby możliwość zabezpieczania konkurencyjnego finansowania poprzez Europejski Bank Centralny, natomiast Bank Anglii [Bank of England] mógłby zostać zmuszony do podniesienia stóp procentowych w celu złagodzenia spadającej wartości funta szterlinga, niezależnie od tego, czy ustanowiona zostałaby nowa FTA czy też nie. I, co równie ważne, ponieważ 40% handlu londyńskiego City odbywa się w Europie, miasto to straciłoby swoją nadrzędną pozycję w stosunku do konkurencyjnych centrów finansowych rozwijających się w UE.
Anna Boata z Euler Hermes dodaje, że: - Bez dostępu do rynku wewnętrznego UE, wpływy z bezpośrednich inwestycji zagranicznych również mogą okazać się znacznie niższe, ponieważ spółki zagraniczne odniosą mniejsze korzyści z przeniesienia lub rozszerzenia swojej działalności do Zjednoczonego Królestwa. Ogólnie rzecz ujmując przewidujemy, że w ciągu czterech lat po referendum w tym najczarniejszym scenariuszu straty z tytułu utraconych inwestycji zagranicznych wyniosą co najmniej 210 mld GBP.
Wielka Brytania jest ważnym rynkiem dla polskich eksporterów – o konkurencyjności i chłonności brytyjskiego rynku na polskie produkty świadczy nieustanny wzrost wartości eksportu z Polski do tego kraju od 2002 roku. Co więcej, osiągamy znaczną, bo ponad dwukrotna nadwyżkę eksportu nad importem z Wielkiej Brytanii. Najczęściej mówi się w tym kontekście o art. spożywczych – i rzeczywiście są one jedną z większych pozycji w naszym eksporcie na Wyspy, ale jeszcze większą wartość ma polski eksport wyrobów elektromaszynowych oraz urządzeń mechanicznych, elektrycznych i elektronicznych. Istotną i wciąż rosnącą grupą towarową w polskim eksporcie do wielkiej Brytanii są również meble.
Jakimi płatnikami są firmy brytyjskie? Mówi Agnieszka Sztyber, Dyrektor Windykacji Międzynarodowej w Euler Hermes: - Od 2013 z roku na rok coraz lepszymi. Świadczy o tym zanotowana przez nas w 2015 roku o 20% mniejsza wartość zleceń odzyskania przez polskich eksporterów należności od firm brytyjskich niż rok wcześniej (podczas gdy wartość zleceń windykacyjnych na dłużników z Niemiec wzrosła o 35%). Jednocześnie ilość spraw kierowanych do nas wciąż jest znaczna – ich liczba wzrosła nawet o ponad 30%, co wynika ze wzrostu eksportu m.in. towarów spożywczych już nie tylko przez wiodące polskie marki, ale także przez mniejszych wytwórców, zawierających kontrakty bezpośrednio z największymi brytyjskimi sieciami lub sprzedającymi poprzez hurtownie prowadzone przez Polaków w Wielkiej Brytanii.
- Są to często pojedyncze, doraźne transakcje, stąd znaczna ilość zleceń windykacyjnych z tego tytułu – także z powodu sporności, kwestionowania przez odbiorców jakości dostarczonego towaru (co zazwyczaj jest tylko pretekstem do opóźnienia zapłaty), spłacają się one jednak nieźle, na pewno lepiej niż przed kilkoma laty. W ślad za wzrostem eksportu mebli pojawia się także coraz więcej zleceń odzyskania należności z tej branży. Największe wartościowo w naszym eksporcie grupy towarów – wyroby maszynowe i elektryczne są eksportowane zazwyczaj w oparciu o długoterminowe zamówienia i kontrakty, stosunkowo rzadkie są więc zlecenia na odzyskanie należności z tego tytułu od firm brytyjskich, z wyjątkiem może wyrobów elektronicznych.
- Aby nie uśpić czujności polskich eksporterów chcę przypomnieć o niegdyś notorycznym, a obecnie powracającym zjawisku na Wyspach – wyłudzaniu towaru. Najczęściej wykorzystywany jest sposób zmiany w ostatniej chwili miejsca odbioru towaru przez ludzi podszywających się pod pracowników zamawiającego (możliwe, że posiadający informacje bezpośrednio z firmy). Bądźmy czujni na takie zlecenia, żądajmy ich potwierdzenia przez zamawiającego na piśmie lub w oficjalnych mailach (uważajmy tez na łudząco podobne do oryginału, a sfałszowane adresy), nie przyjmujmy takich zleceń z numerów komórkowych – żądajmy potwierdzenia ich ze znanych nam numerów stacjonarnych, od znanych nam osób obsługujących zamówienie.
Uwaga dotycząca stwierdzeń wybiegających w przyszłość: Stwierdzenia zawarte w niniejszym dokumencie mogą zawierać stwierdzenia dotyczące przyszłych oczekiwań oraz innego rodzaju stwierdzenia wybiegające w przyszłość, oparte na aktualnych opiniach i założeniach kierownictwa firmy, obejmujących znane i nieznane czynniki ryzyka oraz niepewności, które mogą powodować osiągnięcie rzeczywistych wyników, rezultatów lub zdarzeń mogących istotnie odbiegać od tych wyrażonych lub dorozumianych w takich stwierdzeniach. Obok stwierdzeń wybiegających w przyszłość, co wynika z ich kontekstu, wyrazy „może”, „będzie”, „powinno”, „oczekuje”, „planuje”, „zamierza”, „przewiduje”, „uważa”, „szacuje”, „prognozuje”, „potencjalny” lub „kontynuuje” oraz podobne wyrażenia oznaczają stwierdzenia wybiegające w przyszłość. Rzeczywiste wyniki, rezultaty lub zdarzenia mogą w istotnym zakresie odbiegać od przewidywanych w takich stwierdzeniach, między innymi z powodu: (i) ogólnych warunków ekonomicznych, w tym w szczególności warunków ekonomicznych w kluczowych sektorach działalności Grupy Euler Hermes oraz na kluczowych dla niej rynkach, (ii) wyników osiąganych na rynkach finansowych, w tym na rynkach rozwijających się, również ze względu na niestabilność i płynność rynku oraz zdarzenia związane z kredytami, (iii) częstotliwości oraz zakresu zdarzeń objętych ochroną ubezpieczeniową, w tym zdarzeń powodowanych przez klęski żywiołowe oraz wiążących się ze wzrostem wydatków na likwidację szkód, (iv) poziomu powtarzalności zdarzeń, (v) zakresu niespłacanych kredytów, (vi) poziomu stóp procentowych, (vii) kursów wymiany walut, w tym m.in. kursu wymiany EUR/USD, (viii) zmian w poziomie konkurencji, (ix) zmian przepisów prawa i regulacji, m.in. dotyczących konwergencji walutowej oraz Europejskiej Unii Walutowej, (x) zmian w zakresie polityk banków centralnych i/lub władz innych krajów, (xi) wpływu przejęć spółek, w tym także kwestii związanych z integracją, (xii) działań restrukturyzacyjnych, oraz (xiii) ogólnych czynników związanych z konkurencją na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym i/lub globalnym. Wystąpienie wielu z tych czynników może być bardziej prawdopodobne lub mogą one przyjmować bardziej wyraźną postać na skutek działań terrorystycznych i ich konsekwencji. Firma nie ma obowiązku aktualizacji żadnych stwierdzeń wybiegających w przyszłość.