Polaków nie da się zniechęcić do pożyczania

Czy polskie firmy windykacyjne czerpią już korzyści z braku odpowiedzialności wielu Polaków zaciągających masowo kredyty? Z Piotrem Krupą, prezesem zarządu firmy windykacyjnej KRUK, rozmawiał Jerzy Mosoń

Czy polskie firmy windykacyjne czerpią już korzyści z braku odpowiedzialności wielu Polaków zaciągających masowo kredyty?

- Jestem spokojny o rozwój branży zarządzania wierzytelnościami w naszym kraju. Wystarczy popatrzeć na opublikowane w lipcu przez Narodowy Bank Polski dane na temat rekordowego tempa wzrostu zadłużenia polskich gospodarstw domowych. Do zaciągania kredytów Polaków nie zniechęcają nawet rosnące stopy procentowe. W tym segmencie akcja kredytowa w porównaniu z ubiegłym rokiem wzrosła o 34 proc. Mimo kryzysu na rynku hipotecznym na Zachodzie, polska gospodarka ma się całkiem nieźle i na fali tego optymizmu nasi rodacy zadłużają się intensywnie. Obecnie nie obserwujemy jeszcze oznak dekoniunktury czy schłodzenia gospodarki. Branża zarządzania wierzytelnościami jest o tyle specyficzna, że cykle koniunktury i dekoniunktury gospodarczej nie mają na nią tak dużego wpływu, jak na inne gałęzie gospodarki. Oczywiście w czasach kryzysów windykatorzy mają więcej zleceń, bo ze względu na trudną sytuację materialną konsumentów czy spirale zadłużenia przedsiębiorstw, gorzej spłacane są zobowiązania. Zawsze jednak istnieje pewien odsetek niespłacanych zobowiązań - w czasach hossy waha on się w granicach kilku procent. Można zaobserwować natomiast zmiany charakteru wierzytelności trafiających do obsługi firm windykacyjnych. W czasach koniunktury windykuje się więcej długów wynikających z szybkich pożyczek gotówkowych, kart kredytowych czy zakupów ratalnych - czyli produktów, z których korzysta się często emocjonalnie, na fali optymistycznego impulsu towarzyszącego dobrej sytuacji na rynku. W takim okresie z jednej strony wyraźnie rośnie ilość zawieranych transakcji, a z drugiej należności z nich wynikające są bardziej regularnie spłacane. W efekcie ilość i wartość spraw trafiających do profesjonalnych windykatorów pozostaje na podobnym poziomie.

Jaki udział w tym będą mieć fundusze sekurytyzacyjne? Czy KRUK również myśli o skupowaniu wierzytelności?

- Szacunki mówią, że fundusze sekurytyzacyjne nabyły dotąd wierzytelności o wartości ponad 7 mld zł. Do końca przyszłego roku będzie to prawdopodobnie kolejne 7 mld zł. Obecnie najbardziej dynamicznie rosną portfele hipoteczne, jednak budowane są one dopiero od paru lat. Mniejsze pakiety już wystawia się na sprzedaż. W większej skali trafią na rynek za kilka, kilkanaście miesięcy. Drugim perspektywicznym segmentem jest consumer finance, czyli karty kredytowe, pożyczki gotówkowe i kredyty ratalne, samochodowe. W tym obszarze banki nie stosują szczególnie restrykcyjnej polityki kredytowej, są to produkty łatwo dostępne, szybko budujące ich portfele kredytowe. Aby utrzymać tą dynamikę banki będą zmuszone do poszukiwania źródeł finansowania nowej akcji kredytowej, a sekurytyzacja wierzytelności doskonale się do tego nadaje. KRUK operuję na rynku obrotu wierzytelnościami już od 2004 r. z roku na rok systematycznie zwiększając wartość nabywanych portfeli wierzytelności.

A może wielu rodaków, choćby tych, którzy zaciągnęli pożyczki we franku szwajcarskim uniknie kłopotów - złoty dawno nie był tak mocny?

- Osoby, które zaciągnęły pożyczki we frankach szwajcarskich są obecnie oczywiście beneficjentami silnego złotego. Jednak w perspektywie kolejnych lat sytuacja ta równie dobrze może ulec diametralnej zmianie. Należy pamiętać, że są to zwykle kredyty długoterminowe. W kilkunasto- czy kilkudziesięcioletnim okresie ich spłaty siła naszej i szwajcarskiej waluty złotego będzie się wielokrotnie zmieniać i wahać.

Jak windykatorzy oceniają ewentualne wprowadzenie ustawy o upadłości konsumenckiej?

- Możemy oceniać jedynie projekt tej ustawy. Z punktu widzenia i wierzycieli, i windykatorów nie niesie on ze
sobą żadnych zagrożeń, wręcz przeciwnie, może stać się skutecznym narzędziem zawierania porozumień z dłużnikami i przynajmniej częściowej spłaty ich zadłużenia. Pamiętać należy, że projekt zakłada sprzedaż majątku dłużnika w celu pokrycia jego zobowiązań. W przypadku jeśli środki ze sprzedaży mienia nie wystarczą, sąd ustali plan spłaty długów rozkładając je na pięć lat, jedynie część umarzając. Istotne znaczenie ma także fakt, że upadłość będzie dotyczyła wyłącznie osób, które popadły w problemy finansowe z przyczyn niezawinionych (bezrobocie, długotrwała choroba) i nie będzie furką do unikania odpowiedzialności przez nieuczciwych czy niefrasobliwych konsumentów. Według danych Creditreform Polska ma najniższy wskaźnik niewypłacalności firm ze wszystkich krajów Europy, wynosi on 1.

Jak z punktu widzenia Kruka wygląda ściągalność wierzytelności od podmiotów gospodarczych?

- KRUK mocno operuje na rynku wierzytelności gospodarczych, zarówno w segmencie MSP jak i korporacji. Tylko w ubiegłym roku odzyskaliśmy od firm - dłużników ponad 100 mln zł. Na rynku pojawia się coraz więcej zleceń tego typu. Banki sekurytyzują lub wystawiają na sprzedaż portfele wierzytelności gospodarczych o rekordowych wartościach. Opóźnienia w płatnościach pomiędzy firmami mają miejsce coraz częściej. Z kolei z punktu widzenia przedsiębiorstw poważnym problemem stają się rosnące koszty obsługi zadłużenia. Zaciąganie kolejnych kredytów jest się coraz trudniejsze, rosnące oprocentowanie sprawia, że pieniądz staje się droższy, a zdolność do obsługi kolejnych zobowiązań maleje. Przedsiębiorcy, mając ograniczony dostęp do finansowania bankowego, zaczynają w większym stopniu „kredytować się” u swoich dostawców i kontrahentów opóźniając terminy płatności. W tych okolicznościach wierzyciele szybko tracą cierpliwość i coraz częściej zwracają się do firm windykacyjnych.

Źródło: Gazeta Finansowa