Tani prąd za cenę drogiego rozstania

Od czasu liberalizacji rynku energii elektrycznej każdy konsument oraz przedsiębiorca może skorzystać z innego dostawcy energii elektrycznej niż ten, do którego przywiązany był przez długie lata. Za wolnością wyboru idzie oczywiście większa niż dotychczas konkurencja pomiędzy dostawcami prądu, ale trzeba zwrócić uwagę na inne rzeczy.

Margines na konkurowanie cenami przy zachowaniu rentowności sprzedaży energii elektrycznej jest niewielki. W zamian więc za konkretne upusty cenowe dostawca energii oczekuje od klienta wieloletniej lojalności.

Umowy i regulaminy alternatywnych dostawców energii elektrycznej często zawierają klauzule, które na etapie ich zawierania rzadko kiedy zaprzątają uwagę klientów. Bywają także sprytnie ukryte pomiędzy dziesiątkami innych zapisów, których lektura wymaga sporego zaangażowania. A brak uważnej lektury warunków przed zawarciem umowy prowadzi nieraz do opłakanych skutków finansowych.

Dobra cena za prąd jest uzależniona najczęściej od okresu trwania umowy. Większość umów zawieranych jest na czas oznaczony, bo tylko wówczas dostawca energii może klientowi zagwarantować prąd w atrakcyjnej cenie. W wielu przypadkach cena jest atrakcyjna jedynie na początku trwania umowy, co skłania wielu odbiorców końcowych do zmiany dostawcy, natomiast w kolejnych latach zrównuje się z konkurencją lub nawet znacznie ją przekracza.

Zerwanie umowy z winy klienta (a umowa często nie precyzuje jakie okoliczności są przez niego zawinione), najczęściej wiąże się z koniecznością zapłaty kary umownej (opłaty dodatkowej). Kara może sięgać nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych (głównie w przypadku firm), gdyż zdarzają się dostawcy, którzy wyliczają karę jako iloczyn średniego zużycia prądu za okresy poprzedzające rozwiązanie umowy i sumę miesięcy pozostałych do końca okresu jej obowiązywania.

W przypadku przedsiębiorców zastrzeżenie potencjalnie wysokich kosztów rozstania z dostawcą prądu jest trudne do podważenia w przypadku sporu na drodze sądowej. O ile bowiem konsumenci są w stanie zakwestionować postanowienia umowne naruszające równowagę kontraktową stron, o tyle przedsiębiorcy – jako profesjonalni uczestnicy obrotu gospodarczego - nie są w tym zakresie uprzywilejowani i zasada swobody umów nie doznaje w ich przypadku prawie żadnych ograniczeń. Można oczywiście dowodzić, że zapisy umowy bądź regulaminu są niezgodne z zasadami współżycia społecznego lub rażąco naruszają równowagę kontraktową, jednak pozytywne rozstrzygnięcie takiego sporu jest w większości przypadków mało prawdopodobne. Warto jednak zwrócić uwagę na to, w jaki sposób umowa bądź regulamin kwalifikuje okoliczności takie jak zaprzestanie wykonywania działalności gospodarczej bądź utratę tytułu prawnego do lokalu, w którym prowadzona jest działalność i do którego dostarczana jest energia.

W przypadku gdy zerwanie umowy rzeczywiście można uznać za zawinione przez klienta, większość dostawców energii zdaje sobie sprawę z siły rażenia argumentów finansowych i pozostawia konsumentowi lub przedsiębiorcy furtkę w postaci możliwości reaktywowania umowy. Jest to oczywiście możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy działalność gospodarcza przedsiębiorcy jest kontynuowana.

W przypadku konsumentów dodatkowym problemem są nieetyczne zachowania niektórych sprzedawców, gdyż nagminne są przypadki podszywania się pod obecnego dostawcę energii pod pretekstem przedłużenia bądź aktualizacji umowy dotychczasowej. Konsumenci mają także problemy ze zrozumieniem mechanizmów rządzących rynkiem energii, z prawidłowym doborem taryfy do potrzeb gospodarstwa domowego, jak również nie rozumieją podstawowych zapisów umów i regulaminów.

Przed skorzystaniem z możliwości zmiany dostawcy prądu warto więc przeanalizować wszystkie argumenty za i przeciw, gdyż w przypadku relatywnie niewielkiego zużycia energii oszczędności mogą się okazać niewielkie lub może ich nie być wcale.

Autor: Przemysław Jamróz